2025 Ağa Han Mimarlık Ödülleri

2025 Ağa Han Mimarlık Ödülleri’nin kazananları açıklandı. 16. ödül döngüsünde seçilen yedi proje, mimarlığın toplumsal dayanıklılık, kültürel diyalog ve iklime duyarlı tasarım alanlarında nasıl dönüştürücü bir rol üstlenebileceğini gözler önüne seriyor. Kazanan ekipler toplamda 1 milyon dolarlık ödülü paylaşacak.

Öne çıkan projeler arasında Bangladeş’te iklim krizinden etkilenen topluluklar için taşınabilir evler tasarlayan Khudi Bari, Çin’de Hui Müslümanları için kültürel ve sosyal bir merkez sunan West Wusutu Village Community Centre, Mısır’da tarihi Esna kentini yeniden canlandıran proje ve İran’ın Hürmüz Adası’nda yerel işçilerle inşa edilen renkli kubbeleriyle dikkat çeken Majara Kompleksi yer alıyor.

Ödüller; sürdürülebilirlik, toplumsal kapsayıcılık ve yerel bağlamla uyumlu tasarım anlayışını öne çıkararak, mimarlığın yalnızca estetik değil, aynı zamanda toplumsal bir araç olduğunu vurguluyor.

İster yerinden edilmiş topluluklar için geçici barınaklar, ister kadim kentlerin yeniden doğuşunu simgeleyen projeler olsun; bu yılki seçimler mimarlığın geleceğe dair umut verici bir yol haritası sunduğunu kanıtlıyor.

1. Khudi Bari – Bangladeş

Marina Tabassum Architectsİklim krizinin en sert etkilerini yaşayan bölgelerde, taşınabilir ve düşük maliyetli evler… Khudi Bari, yerel malzemelerle inşa edilen esnek yapısıyla, yerinden edilmiş topluluklar için bir umut kapısı.

2. Majara Kompleksi – Hürmüz Adası, İran

ZAV ArchitectsKızıl toprakların ve gökkuşağı renklerinin buluştuğu Hürmüz’de, yerel işçilerle yükselen kubbeler… Majara Kompleksi, hem topluluk dayanışmasının hem de turizmin kalbinde yeni bir yaşam alanı yaratıyor.

3. Esna Kent Yenileme Projesi – Mısır

Takween Integrated Community DevelopmentNil kıyısındaki kadim Esna kenti, sokakları, pazarları ve tarihi yapılarıyla yeniden hayat buluyor. Bu proje, kültürel mirasın nasıl geleceğe taşınabileceğinin güçlü bir örneği.

4. West Wusutu Village Community Centre – Ningxia, Çin

West-line StudioHui Müslüman topluluğu için inşa edilen merkez, dini, sosyal ve kültürel yaşamın ortak mekânı. Yerel kimliği modern dokunuşlarla harmanlayan bu yapı, köy yaşamına yeni bir soluk katıyor.

5. Sangha Village Health Centre – Mali

AMA (Architecture et Mécanismes Adaptatifs)Bölge taşlarından yükselen sağlık merkezi, sıcak iklimle uyumlu tasarımıyla dikkat çekiyor. Topluluk için yalnızca bir sağlık yapısı değil, aynı zamanda güvenli bir buluşma noktası.

6. Dar Tiflisi – Gürcistan

WUNDERWERKTiflis’in geleneksel evleri, çağdaş yaşamla yeniden yorumlanıyor. Dar Tiflisi, kentin belleğini korurken, genç nesiller için yeni yaşam biçimleri sunuyor.

7. Women’s House – Burkina Faso

Kere ArchitectureKadınların sosyal hayatta güçlenmesini hedefleyen merkez, eğitim ve üretim odaklı yapısıyla toplumsal eşitlik adına mimarinin dönüştürücü rolünü kanıtlıyor.